Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

prof. dr hab. ZBIGNIEW MADEJA

Kierownik Zakładu, profesor z tyt. honorowym profesora zwyczajnego

Kierownik Zakładu, profesor z tyt. honorowym profesora zwyczajnego

prof. dr hab. Zbigniew Madeja
pokój nr C120
tel. (12) 664 61 42
 
2010 - prof. nauk biologicznych; Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii; Uniwersytet Jagielloński 
 
2003 - dr hab. w dziedzinie nauk nauk biologicznych w zakresie biologii; Wydział Biologii i Nauk o Ziemi; Uniwersytet Jagielloński
 
1991 - dr nauk przyrodniczych w zakresie biologii; Wydział Biologii i Nauk o Ziemi; Uniwersytet Jagielloński
 
1985 - mgr, Wydział Biologii i Nauk o Ziemi; Uniwersytet Jagielloński
 

Staże naukowe, wyróżnienia, przynależność do towarzystw naukowych:

Staże, stypendia:
  • Institute of Pathology, University of Bern, Switzerland (1999)
  • Department of Microbiology, Pathology, and Immunology, Division of Pathology, Karolinska Institutet, Sweden (2001/2003)
Przynależność do Towarzystw i Komitetów Naukowych:
  • Polskie Towarzystwo Biologii Komórki (Vice Przewodniczący Krakowskiego Oddziału w latach 2003-2008)
  • Członek Komitetu Cytobiologii przy II Wydziale PAN (od 2003, w kadencji 2011-2014 członek Prezydium Komitetu)
  • Członek Rady Naukowej Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (2007-2010; 2023-2026)
  • Członek Komitetu Biologii Molekularnej Komórki Polskiej Akademii Nauk (od 2016)

Pełnione funkcje:

  • 05/2003- Członek Rady Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ
  • 10/2006- Kierownik Zakładu Biologii Komórki WBBiB UJ 
  • 01/2012-06/2012 Członek Uczelnianej Komisji Wyborczej
  • 02/2012-06/2019 Członek Rady Nadzorczej Jagiellońskiego Centrum Innowacji
  • 09/2012-10/2014 Członek Stałej Senackiej Komisji ds. Finansowania Badań Naukowych i Współpracy Międzynarodowej
  • 10/2012-07/2014 Prodziekan WBBiB UJ ds. nauki i współpracy międzynarodowej  
  • 11/2012-01/2017 Członek Rady Małopolskiego Centrum Biotechnologii
  • 12/1012-01/2016 Członek Rady Nadzorującej Jagiellońskiego Centrum Rozwoju Leków (JCET)
  • 12/2012-01/2016 Członek Rady Centrum Promieniowania Synchrotronowego
  • 07/2014-08/2020 Dziekan Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ
  • 09/2014-08/2020 Członek Stałej Senackiej Komisji ds. Majątku i Finansów
  • 08/2014-08/2020 Członek Rady Kampusu 600-lecia Odnowienia UJ
  • 09/2014-12/2020 Członek Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego
  • 09/2016 Członek Rady Nadzorującej Centrum Rozwoju Systemów Zintegrowanych Uniwersytetu Jagiellońskiego
  • 09/2016-08/2020 Członek Stałej Senackiej Komisji ds. Rozwoju
  • 02/2019- Członek Rady Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych
  • 10/2019- Członek Rady Dyscypliny Nauki biologiczne
  • 01/2021- Członek Rady Uczelni Uniwersytetu Jagiellońskiego

Zainteresowania badawcze:

Prowadzone badania naukowe dotyczą mechanizmów migracji komórek prawidłowych i nowotworowych ze szczególnym uwzględnieniem:
  • wpływu homo- i heterotypowych oddziaływań komórka-komórka na aktywność ruchową komórek nowotworowych,
  • reakcji komórek na topografię podłoża (naprowadzanie przez kontakt),
  • mechanizmów elektrotaksji (reakcji komórek na pole elektryczne) i chemotaksji.
Prowadzone są również badania związane z biologią komórek macierzystych oraz możliwościami zastosowania syntetycznych poliprenoli kationowych do lipofekcji komórek.

Dydaktyka:

  • Biologia komórki (WBT-165)
  • Biologia komórki dla biochemików (WBT-336)
  • Seminarium magisterskie – Biologia Komórki BTM SUM (WBT-007Z)
  • Seminarium magisterskie – Biologia Komórki BTM SUM (WBT-007L)
  • Seminarium licencjackie BT– Biologia Komórki (WBT-BT490-A)
  • oraz pracownie licencjackie i magisterskie w Zakładzie Biologii Komórki

Wybrane publikacje:

  1. Sroka J., Zimolag E., Lasota S., Korohoda W., Madeja Z. (2018). Electrotaxis: Cell Directional Movement in Electric Fields. In: Gautreau A. (eds) Cell Migration. Methods in Molecular Biology, vol 1749. Humana Press, New York, NY. https://doi.org/10.1007/978-1-4939-7701-7_23
  2. Adamiak M, Cheng G, Bobis-Wozowicz S, Zhao L, Kedracka-Krok S, Samanta A, Karnas E, Xuan YT, Skupien-Rabian B, Chen X, Jankowska U, Girgis M, Sekula M, Davani A, Lasota S, Vincent RJ, Sarna M, Newell KL, Wang OL, Dudley N, Madeja Z, Dawn B, Zuba-Surma EK. (2018). Induced Pluripotent Stem Cell (iPSC)-Derived Extracellular Vesicles Are Safer and More Effective for Cardiac Repair Than iPSCs. Circ Res, 122(2):296-309. https://doi.org/10.1161/CIRCRESAHA.117.311769
  3. Zimolag E, Borowczyk-Michalowska J, Kedracka-Krok S, Skupien-Rabian B, Karnas E, Lasota S, Sroka J, Drukala J, Madeja Z. (2017). Electric field as a potential directional cue in homing of bone marrow-derived mesenchymal stem cells to cutaneous wounds. Biochim Biophys Acta Mol Cell Res, 1864(2):267-279. https://doi.org/10.1016/j.bbamcr.2016.11.011
  4. Rak M, Ochałek A, Bielecka E, Latasiewicz J, Gawarecka K, Sroka J, Czyż J, Piwowarczyk K, Masnyk M, Chmielewski M, Chojnacki T, Swiezewska E, Madeja Z. (2016). Efficient and non-toxic gene delivery by anionic lipoplexes based on polyprenyl ammonium salts and their effects on cell physiology. J Gene Med, 18(11-12):331-342. https://doi.org/10.1002/jgm.2930
  5. Sroka J, Krecioch I, Zimolag E, Lasota S, Rak M, Kedracka-Krok S, Borowicz P, Gajek M, Madeja Z. (2016). Lamellipodia and Membrane Blebs Drive Efficient Electrotactic Migration of Rat Walker Carcinosarcoma Cells WC 256. PLoS One, 11(2):e0149133. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0149133
  6. Michalik M, Pierzchalska M, Włodarczyk A, Wójcik KA, Czyż J, Sanak M, Madeja Z. (2011). Transition of asthmatic bronchial fibroblasts to myofibroblasts is inhibited by cell-cell contacts. Respir Med, 105(10):1467-75. https://doi.org/10.1016/j.rmed.2011.04.009
  7. Madeja Z, Rak M, Wybieralska E, Różański I, Masnyk M, Chmielewski M, Łysek R, Chojnacki T, Jankowski W, Ciepichal E, Swiezewska E, Tekle M, Dallner G. (2007). New cationic polyprenyl derivative proposed as lipofecting agent. Acta Biochim Pol, 54(4):873-6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18066397/
  8. Sroka J, Antosik A, Czyż J, Nalvarte I, Olsson JM, Spyrou G, Madeja Z. (2007). Overexpression of thioredoxin reductase 1 inhibits migration of HEK-293 cells. Biol Cell, 99(12): 677-687. https://doi.org/10.1042/BC20070024
  9. Madeja Z, Sroka J, Nyström C, Björkhem-Bergman L, Nordman T, Damdimopoulos A, Nalvarte I, Eriksson LC, Spyrou G, Olsson JM, Björnstedt M. (2005). The role of thioredoxin reductase activity in selenium-induced cytotoxicity. Biochem Pharmacol, 69(12): 1765-72. https://doi.org/10.1016/j.bcp.2005.02.023
  10. Miękus K, Czernik M, Sroka J, Czyż J, Madeja Z. (2005). Contact stimulation of prostate cancer cell migration: the role of gap junctional coupling and migration stimulated by heterotypic cell-to-cell contacts in determination of the metastatic phenotype of Dunning rat prostate cancer cells. Biol Cell, 97(12): 893-903. https://doi.org/10.1042/BC20040129
  11. Djamgoz MB, Mycielska M, Madeja Z, Fraser SP, Korohoda W. (2001). Directional movement of rat prostate cancer cells in electric field: control by voltage-gated Na+ channel activity. J Cell Sci, 114: 2297-2705. https://doi.org/10.1242/jcs.114.14.2697
  12. Madeja Z, Szymkiewicz I, Żaczek A, Sroka J, Miękus K, Korohoda W. (2001). Contact-activated migration of melanoma B16 and sarcoma XC cells. Biochem Cell Biol, 79: 425-40. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11527212/
  13. Korohoda W, Mycielska M, Janda E, Madeja Z. (2000). Immediate and long-term galvanotactic responses of Ameba proteus to DC electric fields. Cell Motil Cytoskeleton, 45: 10-26. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-0169(200001)45:1<10::AID-CM2>3.0.CO;2-T
  14. Korohoda W, Madeja Z. (1997). Contact of sarcoma cells with aligned fibroblasts accelerates their displacement: computer-assisted analysis of tumour cell locomotion in co-culture. Biochem Cell Biol, 75(3):263-76. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9404646/
  15. Wójciak-Stothard B, Madeja Z, Korohoda W, Curtis A, Wilkinson C. (1995). Activation of macrophage-like cells by multiple grooved substrata. Topographical control of cell behaviour. Cell Biol Int. 19: 485-90. https://doi.org/10.1006/cbir.1995.1092

Projekty naukowe:

Kierownik:

  1. OPUS 16 (2018/31/B/NZ3/01750), Dwufazowy mechanizm reakcji elektrotaktycznej mysich fibroblastów 3T3: komplementarna rola kanałów jonowych i receptorów chemoatraktantów, Narodowe Centrum Nauki, Okres realizacji: 07.2019-07.2023
  2. OPUS 4 (2012/07/B/NZ3/02909), Dynamika i lokalizacja miejsca aktywacji GTPaz z rodziny białek Rho podczas elektrotaksji komórek poruszających się zgodnie z różnymi strategiami migracyjnymi, Narodowe Centrum Nauki, Okres realizacji: 07.2013-07.2017
  3. Grant KBN Wpływ oddziaływań komórka-komórka oraz stanu redoks na aktywność ruchową komórek zwierzęcych – MNiSW, Okres realizacji 2005-2008
  4. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013 Priorytet 1 „Badania i rozwój nowoczesnych technologii” poddziałanie 1.3.1. Zastosowanie pochodnych poliizoprenoidów jako nośników leków i regulatorów metabolizmu. UE, Okres realizacji 2007-2013
  5. Koordynator przygotowania wniosku o nadanie statusu Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego dla Jagiellonskiego Konsorcjum Naukowo-Biznesowego dla Badań Biomolekularnych i Komórkowych (Cell-Mol-Tech). Projekt realizowany w latach 2014-2018.