Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

dr hab. MARTA MICHALIK

Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego

Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego

pokój nr C118
tel. (12) 664 61 44
 
2019 - prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego; Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii; Uniwersytet Jagielloński
 
2014 - dr hab. w dziedzinie nauk biologicznych; Wydział Biologii i Nauk o Ziemi; Uniwersytet Jagielloński
 
1980 - dr nauk przyrodniczych; Wydział Biologii i Nauk o Ziemi; Uniwersytet Jagielloński
 
1974 - mgr biologii w zakresie biochemii, Wydział Biologii i Nauk o Ziemi; Uniwersytet Jagielloński
 

Staże naukowe, wyróżnienia, przynależność do towarzystw naukowych:

Przynależność do towarzystw naukowych:
  • European Respiratory Society – od roku 2018
  • Polskie Towarzystwo Chorób Płuc – od roku 2017
  • Polskie Towarzystwo Biologii Komórki – od roku 1993; członek Zarządu Głównego; członek Komisji Rewizyjnej Oddziału Krakowskiego
Pełnione funkcje:
  • Prodziekan ds. Dydaktyki Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ (od 09. 2016)
  • Przewodnicząca Komisji Dydaktycznej Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ (od 09. 2016)
  • Przewodnicząca Wydziałowego Zespołu Rekrutacyjnego WBBiB UJ (od 09. 2016)
  • Członek Stałej Senackiej Komisji ds. Nauczania (od 09.2016)
  • Członek Rady Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ (od 10.2000)
  • Przewodnicząca Wydziałowego Zespołu Doskonalenia Jakości Kształcenia WBBiB UJ (do 09.2016)
  • Pełnomocnik Dziekana WBBiB UJ ds. Ewaluacji Jakości Jakości Kształcenia (do 09.2016)
  • Sekretarz Wydziałowego Zespołu Rekrutacyjnego WBBiB UJ (od 10.2002 do 09.2016)
Nagrody i wyróżnienia:
  • Nagroda Jubileuszowa Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego za pracę naukową, dydaktyczną i organizacyjną (2021, 2014, 2004)
  • Odznaczenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej „Medal Złoty za Długoletnią Służbę” (2012)
  • Nagroda JM Rektora UJ za wysoką jakość pracy (2012)
  • Nagroda JM Rektora UJ za pracę naukową, organizacyjną i dydaktyczną dla dobra Almae Matris (2010)
  • Nagroda Zespołowa II stopnia Rektora UJ za osiągnięcia w pracy organizacyjnej i dydaktycznej (2003, 2008)

Zainteresowania badawcze:

  • Mechanizmy fenotypowego przejścia fibroblastów w miofibroblasty (FMT) ze szczególnym uwzględnieniem:
    - roli FMT w przebudowie ściany oskrzeli w astmie i włóknieniu tkanek;
    - czynników sprzyjających nasilaniu FMT w astmie (czynników humoralnych, mechanicznych, homo i heterotypowych oddziaływań komórka-komórka oraz oddziaływań komórka - macierz zewnątrzkomórkowa);
    - pro- i anty-zwłóknieniowych mechanizmów sygnalizacji wewnątrzkomórkowej (m.in plejotropowości szlaków sygnałowych od TGF-β i ich współoddziaływania z innymi szlakami sygnałowymi);
    - poszukiwania związków pochodzenia naturalnego o potencjalnych właściwościach przeciwzwłóknieniowych.
  • Mechanizmy działania wybranych (stosowanych w praktyce klinicznej) leków lub promieniowania na komórki prawidłowe i nowotworowe.
  • Poszukiwanie związków pochodzenia naturalnego (m. in. saponin, kwasów porostowych) o właściwościach cytotoksycznych i cytostatycznych oraz badania ich interakcji ze stosowanymi klinicznie lekami antynowotworowymi (badania we współpracy z naukowcami z Wydziału Farmacji CMUJ).
  • Wpływ na komórki prawidłowe i nowotworowe wybranych polikationów oraz nanocząstek kopolimerowych (syntetyzowanych przez badaczy z Wydziału Chemii UJ) w aspekcie ich potencjalnego wykorzystania jako materiałów chirurgicznych lub nośników leków.

Dydaktyka:

  • Biologia komórki dla biochemików (WBT-336)
  • Podstawy biologii komórki (WBT-621)
  • Pracownie specjalistyczne I / II dla studentów II stopnia biochemii (WBT-BCH414 / WBT-BCH415)
  • Pracownia magisterska dla studentów biochemii II (WBT-BCH416)
  • Pracownie specjalizacyjne I / II dla biotechnologii molekularnej (WBT-BT2-005-1 i WBT-BT2-014-1)
  • Pracownia magisterska dla biotechnologii molekularnej (WBt-BT2-015-1)
  • Pracownie licencjacka - kierunek: biochemia / biotechnologia (WBT-BCH500 / WBT-BT500)
  • Seminarium specjalistyczne I dla studentów II stopnia biochemii (WBt-BCH410)
  • Seminarium magisterskie – Biologia Komórki BTM SUM (WBT-007L)

Wybrane publikacje:

  1. Wytrwal-Sarna M, Knobloch P, Lasota S, Michalik M, Nowakowska M, Kepczyński M (2022) Effect of polycation nanostructures on cell membrane permeability and toxicity. Environ Sci: Nano, 9: 702-713. https://doi.org/10.1039/D1EN01156A 
  2. Paw M, Wnuk D, Jakieła B, Bochenek G, Sładek K, Madeja Z, Michalik M (2021) Responsiveness of human bronchial fibroblasts and epithelial cells from asthmatic and non-asthmatic donors to the transforming growth factor-β1 in epithelial-mesenchymal trophic unit model. BMC Molecular and Cell Biology 22 (1):19, https://doi.org/10.1186/s12860-021-00356-8
  3. Zatorska-Płachta M, Łazarski G, Maziarz U, Foryś A, Trzebicka B, Wnuk D, Chołuj K, Karewicz A, Michalik M, Jamróz D, Kepczynski M (2021) Encapsulation of curcumin in polystyrene-based nanoparticles—drug loading capacity and cytotoxicity. ACS Omega Article ASAP, 6 (18): 12168-12178. https://doi.org/10.1021/acsomega.1c00867
  4. Wnuk D, Paw M, Ryczek K, Bochenek G, Sładek K, Madeja Z, Michalik M (2020) Enhanced asthma-related fibroblast to myofibroblast transition is the result of profibrotic TGF-β/Smad2/3 pathway intensification and antifibrotic TGF-β/Smad1/5/(8)9 pathway impairment. Sci Rep 10(1):16492. https://doi.org/10.1038/s41598-020-73473-7
  5. Wnuk D, Lasota S, Paw M, Madeja Z, Michalik M (2020) Fibroblast to myofibroblast transition is enhanced in asthma derived fibroblasts in comparison to fibroblasts derived from non-asthmatic patients in 3D in vitro cultures due to Smad2/3 signalling. Acta Biochim Pol 67(4):441-448. https://doi.org/10.18388/abp.2020_5412
  6. Koczurkiewicz-Adamczyk P, Piska K, Gunia-Krzyżak A, Bucki A, Jamrozik M, Lorenc E, Ryszawy D, Wójcik-Pszczoła K, Michalik M, Marona H, Kołaczkowski M, Pękala E (2020) Cinnamic acid derivatives as chemosensitising agents against DOX-treated lung cancer cells - Involvement of carbonyl reductase 1. Eur J Pharm Sci 1;154:105511. https://doi.org/10.1016/j.ejps.2020.105511
  7. Jasińska-Konior K, Wiecheć O, Sarna M, Panek A, Swakoń J, Michalik M, Urbańska K, Elas M (2019) Increased elasticity of melanoma cells after low-LET proton beam due to actin cytoskeleton rearrangements. Sci Rep 9(1):7008. https://doi.org/10.1038/s41598-019-43453-7
  8. Michalik M, Wójcik-Pszczoła K, Paw M, Wnuk D, Koczurkiewicz P, Sanak M, Pękala E, Madeja Z (2018) Fibroblast-to-myofibroblast transition in bronchial asthma. Cell Mol Life Sci 75(21):3943-3961. https://doi.org/10.1007/s00018-018-2899-4
  9. Paw M, Wnuk D, Kądziołka D, Sęk A, Lasota S, Czyż J, Madeja Z, Michalik M (2018) Fenofibrate Reduces the Asthma-Related Fibroblast-To-Myofibroblast Transition by TGF-β /Smad2/3 Signaling Attenuation and Connexin 43-Dependent Phenotype Destabilization. Int J Mol Sci 19(9):2571. pii: E2571. https://doi.org/10.3390/ijms19092571
  10. Wójcik-Pszczoła K, Jakieła B, Plutecka H, Koczurkiewicz P, Madeja Z, Michalik M, Sanak M (2018) Connective tissue growth factor regulates transition of primary bronchial fibroblasts to myofibroblasts in asthmatic subjects. Cytokine,102:187-190. https://doi.org/10.1016/j.cyto.2017.09.002
  11. Paw M, Borek I, Wnuk D, Ryszawy D, Piwowarczyk K, Kmiotek K, Wójcik-Pszczoła KA, Pierzchalska M, Madeja Z, Sanak M, Błyszczuk P, Michalik M, Czyż J (2017) Connexin43 controls the myofibroblastic differentiation of bronchial fibroblasts from asthmatic patients. Am J Respir Cell Mol Biol 57(1):100-110. https:/doi.org/10.1165/rcmb.2015-0255OC
  12. Sarna M, Wójcik KA, Hermanowicz P, Wnuk D, Burda K, Sanak M, Czyż J, Michalik M (2015) Undifferentiated bronchial fibroblasts derived from asthmatic patients display higher elastic modulus than their non-asthmatic counterparts. PLoS One 10(2):e0116840. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0116840. eCollection 2015. 
  13. Michalik M, Soczek E, Kosińska M, Rak M, Wójcik KA, Lasota S, Pierzchalska M, Czyż J, Madeja Z. (2013). Lovastatin-induced decrease of intracellular cholesterol level attenuates fibroblast-to-myofibroblast transition in bronchial fibroblasts derived from asthmatic patients. Eur J Pharmacol, 704(1-3):23-32. https://doi.org/10.1016/j.ejphar.2013.02.023
  14. Michalik M, Pierzchalska M, Włodarczyk A, Wójcik KA, Czyż J, Sanak M, Madeja Z. (2011). Transition of asthmatic bronchial fibroblasts to myofibroblasts is inhibited by cell-cell contacts. Respir Med, 105(10):1467-75. https://doi.org/10.1016/j.rmed.2011.04.009
  15. Michalik M, Pierzchalska M, Legutko A, Ura M, Ostaszewska A, Soja J, Sanak M. (2009).  Asthmatic bronchial fibroblasts demonstrate enhanced potential to differentiate into myofibroblasts in culture. Med Sci Monit, 15(7): BR194-201. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19564819/

Projekty naukowe:

Kierownik:
  1. OPUS (NCN/2015/17/B/NZ3/02248), Narodowe Centrum Nauki – kierownik: dr hab. Marta Michalik, prof. UJ: Fenotypowe przejścia fibroblastów oskrzelowych w miofibroblasty – rola zróżnicowanej aktywacji szlaku TGF-beta/Smad w komórkach pochodzących od astmatyków i osób niechorujących na astmę oskrzelową – badania in vitro w modelu 2D, 3D i EMTU. Okres realizacji: 06.2016 – 12.2019. 
  2. N N301 050236; Badanie zmiany fenotypowej fibroblastów w miofibroblasty oraz jej udziału w przebudowie ściany dróg oddechowych w astmie oskrzelowej. Okres realizacji: 05.2009 – 05.2012.